Uçuk Neden Çıkar? Uçuk Nasıl Geçer?

Uçuk nedir, sorusuna karşılık olarak herpes simpleks virüsüne bağlı olarak ortaya çıktığını ve görüldüğü alanların dudak, ağız ve diş eti bölgelerinde yer alan mikrobik enfeksiyon niteliğindeki yaralar olduğunu söyleyebiliriz. Bu rahatsızlığın tıp dilindeki diğer tanımı herpes labialis veya oral herpes olarak da bilinir. İçi dolu ağrılı kabarcıklar şeklinde ortaya çıkan uçuk yaralarının yayılma alanı dudak ve çevresidir. Bazı durumlarda bu alanla sınırlı kalmayarak dil dahil olmak üzere vücudun farklı noktalarında ortaya çıkabilirler. Dilde ortaya çıkan uçuk yaraları beslenmeyi ve konuşmayı daha zor kılabilir. Bebeklerde uçuk olmasının pamukçuk yaraları ile karıştırılma olasılığı çok yüksektir. Uçuğa neden olan virüsün tedavisi vücuda bulaştıktan sonra, vücuttan tamamen atılmaz ve farklı zamanlarda tekrar ortaya çıkabilir. Bu konuya ilişkin kesin bir tedavi tanısı konulmamıştır.

Uçuk Nedir?

Viral cilt enfeksiyonu olarak tanımlayabileceğimiz uçuk probleminin görülme alanı daha çok dudak ve çevresidir. Ancak vücudun farklı noktalarında ortaya çıkma ihtimali de bulunmaktadır. Simpleks isimli virüs ise “Uçuk neden olur” sorusunun cevabı olarak kayıtlara geçmiştir. Bu virüsün bulaşmasıyla birlikte ağızda ve yanak iç kısımlarında ağrı şiddeti yüksek yaralar oluşur. Buna karşılık görülme olasılığı daha nadir olsa da kas ağrısı ve ateş gibi şikayetler oluşmasına da neden olabilir. Bu virüsün etki alanı yalnızca insanlardır. Bu virüs kaynaklı oluşan ağız içi yaralar daha çok 1-2 yaşlarındaki ufak çocuklarda ortaya çıksa da her yaş seviyesindeki insanı etkileme olasılığı bulunmaktadır. Uçuk virüsü nasıl bulaşır diye merak ediyorsanız enfekte tükürük, deriye dokunma veya mukoza ile bu virüsün bulaştığını söyleyebiliriz. Herpes virüsü insan vücuduna bulaştıktan sonra üç aşamalı süreç başlar. Bu süreçlerde virüs kendisini gösterir.

Birincil enfeksiyon süreci: Cilde veya mukoza zarına giren virüs çoğalmaya başlar. Bu süreçte, ağızda yara oluşması ve ateş belirtileri ortaya çıkabilir. Tam aksi olarak virüs herhangi bir yara yada belirtiye neden olmaz ve bu durumda kişi uçuk virüsü kaptığını fark etmez. Kişinin anlamadığı durumlarda bu duruma asemptomatik enfeksiyon tanısı konmuştur. Asemptomatik enfeksiyon türündeki uçuklar, diğerine göre iki kat daha sık görülür.

Pasif süreç: Virüs önceden enfekte olduğu bölgeden omurgada yer alan ve dorsal kök gangionu olarak tanımlanan sinir dokusuna bulaşır. Bu bölgeye bulaştıktan sonra tekrar üreme sürecini başlatır ve pasif hale geçer.

Nüks: Kişinin duygusal yada fiziksel anlamda herhangi bir sorunla veya stresle karşılaşması bu virüsün tekrar aktif hale gelmesine neden olabilir.

Uçuk Neden Çıkar?

“Uçuk neden olur” merak ediyorsanız herpes simpleks virüsünün(HSV-1) bulaşmasıyla oluşan viral kaynaklı bir cilt enfeksiyonu problemi olduğunu söyleyebiliriz.HSV-2 virüsünün bulaştığı alan ise daha çok genital bölgelerdir. Ancak bu virüslerden her ikisi de ağız, genital bölge veya farklı noktalara bulaşabilir. İnsanın bu virüsle enfekte olması 20 yaşına kadar tamamlanır. İlk enfeksiyonun bulaşmasıyla birlikte bu virüs, yüzde yer alan sinirsel dokularda uyku halini alır. Ardından zamanı belirsiz olmak üzere tekrarlayan enfeksiyonlar oluşmasına neden olabilir. Bu virüsün en çok bulandığı anlar herhangi bir yaranın olduğu dönemdir. Yara olduğu dönemlerde vücut daha savunmasızdır, diğer mikroplara karşı direnci düşük olduğu gibi uçuk mikrobuna karşı da yetersiz kalabilir. Tüm bu belirtiler haricinde de ilgili virüs insan vücuduna bulaşabilir. Ortak kullanılan yemek kapları, tıraş aletleri, havlular ve öpmek bu virüsün bulaşıcı olmasına neden olabilir.

Dudakta Uçuk Neden Çıkar?

Uçuk sorununu tetikleyen herpes simpleks virüsünün daha çok yayılmayı tercih ettiği alanlar dudak ve ağız çevresi olduğundan daha çok dudakta uçuk çıkar. En yoğun olarak dudakta çıktığı doğru olsa da her zaman bu bölgeyi tercih etmeyip vücudun farklı noktalarında da görülebilir. Bazı kişilere bakacak olursak, üst dudak ve burnun tam arasında kalan görünüm itibariyle bir üçgeni andıran bölgede, burnun tam işinde veya dış kısmında, çenede, her iki yanakta veya boyunda da uçuk oluşma ihtimali bulunmaktadır. Ancak bu bölgelerde uçuk oluşması dudakta uçuk oluşma ihtimalinden daha düşüktür. Uçuğu tetikleyen diğer faktörler bağışıklık sisteminin zayıf olması, kanser hastalığı veya organ nakli yaptırmış olmak şeklinde sıralanır.

Uçuk Belirtileri Nelerdir?

HSV-1 virüsü ile ilk kez karşılaşıldığında vücut savunma mekanizması bu virüse karşı tam hazırlıklı olmadığından ağız içi kısımlarda yara görülebilir. Virüsün insana bulaşması itibariyle belirtileri görülene kadarki süreç kuluçka dönemi olarak adlandırılır. Ortalama süreç 2-12 gün dolana kadar tamamlanır. Genel olarak ise ortalama 4 günde tamamlandığı görülmüştür. Diğer zaman aralıkları küçük bir ihtimal dahilindedir.

Uçuk virüsüyle ilk kez karşılaşma belirtilerinin ortaya çıkmasındaki yaş aralığı 1-5 yaştır. Belirtiler ilgili kişinin sahip olduğu bağışıklık sistemine göre hafif veya yoğun şiddetli olabilir. Virüsle temas ettikten sonraki 1-3 hafta içerisinde bu durumun belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Ortaya çıktıktan sonraki şikayetler ise toplamda 3 haftaya kadar veya biraz daha uzun sürebilir. Çoğu durumda ise 2-3 hafta dolana kadar tamamen iz bırakmadan iyileştiği görülmüştür. İlk bulaşmadan sonra uçuk çıkarsa etkileri daha hafif olur. Bunun sebebi vücutta yer alan savunma mekanizmalarının ilgili virüsü tanımış ve savunma stratejileri geliştirmiş olmasıdır.

Uçuk Çıkmadan Önce Görülenler Nelerdir?

Uçuk çıkacak olan noktalarda karıncalanma görülür.
Yine aynı yerlerde yanma ve ağrılar oluşabilir.
Dudakta veya çevresindeki deride hafif veya yoğun kaşıntılar oluşabilir.

Kabarcıklar ortaya çıkmadan görülme olasılığı yüksek ihtimaller ise şunlardır: Ateş, aşırı yorgunluk, boğaz ağrısı, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, sinir hali ve yutkunurken ağrı oluşması.

Uçuk nedeniyle ortaya çıkan sıvı yüklü kabarcıklar ve ciltte kızarıklık; diş etleri, dudaklar, boğazda veya ağızın iç kısımlarında görülebilir. Kabarcıkların ortaya çıkışı kümeler halinde gerçekleşir. Bu kabarcıklar kalıcı değildir.Bir süre sonra patlarlar ve açık yara halini alırlar. Yara, kırmızı bir örtü şeklinde, sığ, gri ülserler halinde görülür. Birkaç gün geçmesiyle birlikte bu yara kabuklanmaya başlayarak sarı ve kuru bir hal alır. Ağız içinde oluşan yaraların başlangıcı ağrılı geçer ve en ağrılı süreç başlangıçtadır. Bu ağrı yeme ve içmeyi zorlaştırabilir.

Uçuk nedeniyle diş etlerinde hafif şişmeler ve kanama görülebilirken aşırı kızarmalara da yol açar.Lenf bezlerinde ağrı ve şiş oluşmaya başlar. Herpes virüsünün bulaşmış olduğu 20 yaş civarındaki kişilerin boğaz ve bademciklerinde sığ ülserlerin ve grimsi kaplamalarla görülebildiği saptanmıştır. Uçuk belirtilerini tetiklemekte olan faktörler şu şekildedir:

Enfeksiyonlar, yoğun stres, dudakların tahriş görmesi ve kuru olması, aşırı güneş, hormonal değişiklikler, adet dönemi ve vücut ateşlenmesi.

Uçuğa Ne İyi Gelir?

Uçuk tedavisinde antiviral, bağışıklık güçlendirici ve antimikrobiyal bileşiklerin kullanımı faydalıdır. Bu uygulamalar ilgili virüsün yayılmasını önleme konusunda büyük katkı sağlar. Beraberinde enfeksiyonun tekrarlama olasılığı da azaltılabilir. Tüm bunların yanı sıra belirti sürecinde ortaya çıkan şiddetli ağrıların dindirilmesinde de yardımcı olurlar. Ancak bu yöntemlerin her bireyde katkı sağlamayacağını bilmek gerekir. Ancak bu süreçte kullanılacak doğal ürünler uçuk tedavisinin başarılı bir şekilde tamamlanması ve ilerleyen zamanlarda tekrar ortaya çıkmasının önlenmesi bakımından önemli işlev görür.

Uçuğa İyi Gelen Doğal Ürünler ve Yiyecekler Nelerdir?

Uçuğa iyi gelen doğal ürünler rahatsızlık geçiren kişinin tedavisi konusunda büyük önem taşır. Uçuğa iyi gelen yiyecekler aşağıda yer aldığı gibidir.

E Vitamini İçeren Besinler

E Vitamini açısından zengin olan besinleri tüketmekle birlikte E vitamininin vücuda katkıları kısa sürede hissedilmeye başlar. E Vitamininin vücudu rahatlatıcı bir etkisi vardır. Uçuktan kaynaklanan ağrının ve diğer rahatsızlıkların giderilmesine yardımcı olabilir. Antioksidan özelliği taşıyan e vitaminli besinler uçuk nedeniyle hasar görmüş cildi onarma konusunda birebirdir. Beraberinde iltihaplanmayı giderme konusunda da işlev görürler. Ispanak, avokado, badem, ayçiçeği çekirdeği, patates ve zeytinyağı gibi ürünler e vitamini açısından zenginlik taşırlar.

Probiyotikler

Lahana turşusu, elma sirkesi ve yoğurt gibi probiyotik yiyecek olarak tanımlayabileceğimiz bazı besinler bağışıklık sistemini güçlendirme konusunda tercih edilebilecek doğal yöntemler arasında yer almaktadır. Düzenli olarak tüketildikleri takdirde vücudun bağışıklık sistemini geliştirerek uçuk çıkmasını önleme konusunda katkıda bulunabilirler.

Çinko

Çinko kullanmaktaki ana faktör inflamasyonu azaltmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Alternatif tıp tedavisi çalışmalarında çinko oksit kremi kullanılarak oral herpes enfeksiyonu kapan insanlar için uygun bir tedavi olduğu tespit edilmiştir.Yapısında çinko oksit barındırmakta olan kremler ve diğer çinko takviyeleri uçuğu önleme konusunda alınabilecek önlemler arasında yer almaktadır.

C Vitamini İçeren Besinler

C vitamininin vücuttaki işlevlerinden bir tanesi de vücudu zararlılara karşı koruma konusunda önemli bir işlev gören beyaz kan hücrelerinin sayısını artırmaktır. Hem uçuğa karşı bağışıklık sistemini güçlendirmek hem de uçuğun iyileşmesini sağlamakla birlikte cilt sağlığını iyileştirmek için zengin içerikli C vitamini taşıyan besinler tüketilebilir. C vitamini içeren besinler; kivi, greyfurt, brüksel lahanası, kırmızı biber, portakal, yeşil biber, lahana, çilek ve brokoli olarak sıralanabilir.

Aloe vera jeli

Aloe vera jeli kullanarak uçuk nedeniyle ortaya çıkan yaraların ve diğer olumsuz sonuçların ortadan kalkması sağlanabilir. Aloe vera; enzimler, antioksidan vitaminler, enfeksiyon önleyici hormonlar ve yağ asitleri gibi içermiş olduğu uçuğu tedavi edici unsurlarla bu sorunu gidermek için kullanılabilir.

Uçuğu Ne Geçirir? Uçuk Nasıl Geçer?

Uyku halinde bulunan uçuk aktif hale geçmesiyle birlikte ilk başlarda görüntü olarak anlaşılmaz. Ancak her şey görünürde iyi olsa da dudak çevresinde gerçekleşen kaşıntılar, yanmalar ve uyuşukluklar uçuğun habercileri olarak bilinir. Uçuğun habercisi olan bu belirtilerin çıktığı ilk andan itibaren fazla vakit kaybetmeden gerekli önlem içeren uygulamalar yapılırsa uçuk daha ortaya çıkmadan sorun çözülebilir. Burada uygulanabilecek birkaç farklı yöntem şöyledir:

Bal ve arı sütü:Uçuk belirtileri çıkan bölgeye sürülen bal ve arı sütü uçuğu geçirme konusunda önemlidir.

Vanilya yağı ve özü: Vanilya yağı ve özü kullanmak uçuk belirtileri görüldüğünde uygulanabilir. Böylece uçuk daha ortaya çıkmadan önemli bir önlem alınmış olacaktır.

Sarımsak: Birçok sıkıntıya iyi geldiği bilinen sarımsak ezilmiş halde uçuk belirtileri oluşan bölgeye gün içerisinde 4-5 defa sürülürse uçuğun önlenmesi açısından güzel bir önlem alınmış olur. Uçuk tedavisi için başlangıçta olmuş olduğunuz önlemlere rağmen ilgili sıkıntı hala görülmeye devam ediyorsa yapılacak en doğru hamle kısa süre içerisinde sağlık uzmanınızla görüşmek ve devam eden süreci uzman kontrolüne bırakmak olacaktır.

Bir önceki yazımız olan Ayaktaki Nasır Nasıl Geçer? Neden Olur? ilginizi çekebilir.